Cũng có lẽ vì thế mà mưa lại xuất hiện trong nhiều bản tình ca hơn hẳn nắng. Vì chỉ khi buồn ta mới thành thật với bản thân mình. Mùa mưa, người ta yêu nha, người ta rời nhau. Người thì thấy ấm áp, người thì thấy lạnh lẽo. Mưa rả rích,mặc cho ai đó đang vội vã đi đâu, mặc cho ai đó lầm lũi mưu sinh, rồi cũng thản nhiên mặc cho ai đó đang chất chứa những nỗi sầu.

Tuy nhiên, ngoài việc đem theo nhiều xúc cảm, mưa còn mang theo rất nhiều mầm bệnh. Mà một trong số đó chính là sốt xuất huyết – cơn ám ảnh của nhiều người. Để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi căn bệnh nghe thì đơn giản nhưng vô cùng nguy hiểm này, hãy cùng tìm hiểu qua một cách khái quát về nó nhé!

SỐT XUẤT HUYẾT LÀ BỆNH GÌ?

Sốt xuất huyết là bệnh gây sốt cấp tính do virus Dengue gây ra, được truyền cho người qua  vết đốt của  muỗi vằn Aedes aegypti mang virus. Muỗi bắt đầu truyền bệnh sốt xuất huyết cho đến hết đời sống của chúng kể từ khi  hút máu người mang virus Dengue từ 4-10 ngày. Muỗi cái nhiễm virus Dengue còn chứa virus trong buồng trứng và truyền virus cho lăng quăng và các thế hệ muỗi kế tiếp.

Theo ước tính, Việt Nam và đa số các quốc gia vùng nhiệt đới là những nơi có đến hơn 100 triệu người mắc bệnh sốt xuất huyết mỗi năm.

QUÁ TRÌNH LÂY LAN

Bệnh sốt xuất huyết thường gặp vào mùa mưa ở nơi có mật độ dân cư đông, môi trường có nhiều vật dụng chứa nước, nơi có muỗi Aedes aeypti sịnh sống, ví dụ như vùng đô thị và ven đô. Mỗi khi mưa đến, cùng với sự gia tăng mật độ muỗi Aedes aegypti , số người mắc bệnh sốt xuất huyết cũng gia tăng theo và lan thành dịch. Virus Dengue gồm có 4 nhóm huyết thanh khác nhau. Sau khi nhiễm virus thuộc 1 nhóm huyết thanh nhất định, người mắc bệnh có biểu hiện sốt Dengue và sẽ có được miễn dịch bảo vệ lâu dài với chủng Dengue này. Tuy vậy miễn dịch với chủng Dengue này không bảo vệ cơ thể hiệu quả khi nhiễm chủng Dengue khác. Vì thế, người bị nhiễm lần lượt các chủng Dengue khác thường có biểu hiện bệnh nặng hơn.

Bệnh thường thấy ở trẻ con hơn, do người lớn đã có hệ miễn dịch bảo vệ. Càng phải cảnh giác cao hơn ở các vùng đô thị hóa, nơi có mật độ muỗi thường gia tăng tỉ lệ thuận cùng với số người nhập cư, kèm theo biến đổi môi trường và khí hậu thất thường như hiện nay, số trẻ em lẫn người lớn nhiễm Dengue ngày càng nhiều, thậm chí lây lan rồi bùng phát thành dịch. Chu kỳ dịch lớn thường xảy ra với chu kỳ mỗi 5 năm.

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT LÀ GÌ?

Thông thường, bệnh sốt xuất huyết khởi phát đột ngột và diễn biến nhanh chóng trong vòng 5-7 ngày, sau đó đa số tự hồi phục. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể dẫn đến sốc và tử vong. Các biểu hiện thường thấy ở bệnh nhân mắc sốt xuất huyết như:

 Sốt cao (bằng hoặc hơn 40◦C), kèm hay nôn, đau đau đầu, đau mỏi cơ, đau sau hố mắt v.v.

 Xuất huyết dạng chấm trên da, chảy máu cam, nôn máu, tiêu phân đen, hành kinh kéo dài nếu trùng với chu kỳ kinh nguyệt

 Đau tức tự nhiên hay khi ấn vùng hạ sườn phải. Bác sĩ thăm khám có thể thấy gan to dười bờ sườn phải, mềm và đau. Nếu diễn biến thuận lợi thì sốt giảm dần, bệnh nhân sẽ ăn uống trở lại được, hết nôn, hết đau hạ sườn. Giai đoạn này có thể xuất hiện ban hồi phục với tình trạng đỏ da ngắn vài giờ hay vài ngày ở bàn tay, bàn chân, có thể kèm theo cảm giác ngứa hay có thể có chấm xuất huyết li ti ở các vùng da trên. Trong thời gian còn sốt, bác sĩ sẽ theo dõi ngoại trú bệnh nhân hằng ngày, hoặc đề nghị nhập viện trong giai đoạn từ ngày thứ 3 đến thứ 5 nếu có dấu hiệu trở nặng như:

 Sốt cao liên tục hay giảm đột ngột;

 Đau hạ sườn phải nhiều hơn;

 Nôn nhiều, ăn kém, tay chân lạnh;

 Biểu hiện xuất huyết da niêm mạc nhiều, nặng như chảy máu mũi, răng, nôn máu, xuất huyết âm đạo, tiểu ra máu v.v.

 Xét nghiệm cho thấy tiểu cầu giảm nặng (số lượng ít hơn 50.000) và tỉ số dung tích hồng cầu trên dung tích máu toàn phần tăng nhiều ( hơn 50%).

CÁCH ĐIỀU TRỊ BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT

Hiện nay, vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh sốt xuất huyết. Tuy nhiên, khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng bệnh như trên, bạn nên xử lý như sau:

Trong 3 ngày đầu:

Trường hợp bệnh nhẹ: bệnh nhân chỉ cần được nghỉ ngơi, theo dõi ngoại trú và bù dịch bằng dung dịch oresol uống theo nhu cầu để cải thiện tình trạng cô đặc máu. Bạn nên cho bệnh nhân ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu và nhiều bữa nhỏ đề tránh gây nôn.

Khi có sốt cao: bệnh nhân cần được hạ sốt bằng cách lau với khăn nhúng nước ấm. Có thể dùng Paracetamol để uống nếu thân nhiệt dưới 38.5 độ C. Chú ý tránh hạ nhiệt bằng thuốc nhóm Aspirin hay Ibuprofen vì có thể gây xuất huyết khó kiểm soát.

Thông qua số tiểu cầu máu và dung tích hồng cầu, bệnh nhân nên được đưa đến bệnh viện, phòng khám để được thăm khám và xét nghiệm chẩn đoán bệnh.

Từ ngày 3 đến ngày 7:

Bệnh nhân sẽ được đề nghị nhập viện trong trường hợp sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo hay có sốc. Lúc này, bệnh nhân sẽ được theo dõi sát và truyền dung dịch điện giải hay dung dịch cao phân tử để điều trị sốc và cải thiện tình trạng cô đặc máu.  Một số ít trường hợp có xuất huyết nặng còn có thể được truyền máu, huyết tương hay tiểu cầu.

MÁCH BẠN NHỮNG CÁCH HIỆU QUẢ ĐỂ BẢO VỆ CƠ THỂ KHỎI BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT.

Để phòng tránh bệnh sốt xuất huyết cho trẻ, người thân trong gia đình và ngừa dịch sốt xuất huyết cho cộng đồng, bạn cần thực hiện những hoạt động sau đây:

 Giữ môi trường sống sạch sẽ: súc rửa hàng tuần các vật dụng chứa nước sinh hoạt và dọn dẹp sạch sẽ các vật dụng có thể là nơi sinh sản cho muỗi như lon nhôm, vỏ xe hơi cũ và các chất thải rắn

 Diệt lăng quăng bằng cách thả cá hay các loài ăn lăng quăng vào các dụng cụ trữ nước;

 Phun thuốc diệt mũi quanh khu vực sống, nhất là khu vực có người bệnh

 Chủng ngừa vắc xin sốt xuất huyết cũng là biện pháp bảo vệ hiệu quả, nhưng vắc xin này chưa được phổ biến rộng rãi vì chỉ mới được công bố;

 Theo dõi và giám sát định kỳ mật độ muỗi trong từng cộng đồng và tỷ lệ mang virus ở muỗi dự bào dịch và có các biện pháp phòng chống sốt xuất huyết thích hợp;

 Mỗi gia đình nên mắc mùng khi ngủ, mặc quần áo dài tay, thoa kem đuổi muỗi và dùng bình xịt muỗi để diệt trừ muỗi.

Mong rằng với những gợi ý ở trên, bạn sẽ biết cách bảo vệ gia đình và người thân khỏi căn bệnh này. Và rồi mùa mưa sẽ chỉ còn nét đẹp, nét buồn, nét chông chênh, thay vì sự ám ảnh về căn bệnh nguy hiểm luôn rình rập, bạn nhé!